Van der Heem - T.C.-Montage

Onderstaand artikel is gepubliceerd in het VDH-tje Nr. 601 van 30 mei 1959. Het is een van de artikelen in de serie 'Uit de VDH-keuken', deze artikelen verschenen met enige regelmaat in het personeelsblaadje. Zij werden geschreven door de desbetreffende afdelings-chefs, in dit geval de heer F.W. ter Keurs.

Naast de alom bekende ERRES-produkten voor normaal huishoudelijk gebruik komt er nog een bijzonder gerecht uit de VDH-keuken. Dit is bestemd voor professioneel gebruik. Daartoe behoren o.a. zend-ontvangers en andere apparaten, samen te vatten onder telecommunicatieapparatuur.

De aanvankelijke opzet van de afdeling was eenvoudig. Niet dat het apparaat dat in serie moest worden vervaardigd zo simpel was, neen de draagbare zend-ontvanger moest aan zeer hoge eisen voldoen, zowel elektrisch als mechanisch. Bovendien zou elk apparaat grondig door de opdrachtgever worden beproefd alvorens het overgenomen werd. Hierdoor komen meteen al enkele kenmerkende eigenschappen van de produkten uit deze afdeling naar voren, namelijk betrouwbaarheid en degelijkheid.

De eerste order voor het aanmaken van zend-ontvangers werd een succes en dit eerste produkt in het kader van de telecommunicatieapparatuur was eigenlijk mede de oorzaak dat een geheel nieuwe fabriek werd gebouwd, namelijk ons Telco-gebouw (afkorting van telecommunicatie). De organisatie van dit bedrijf staat zo goed als op zich zelf. Zij heeft bij voorbeeld een eigen Produktie- en Technisch Bureau. De oude groep Zenderbouw werd in dit nieuwe gebouw een zelfstandige afdeling. Vele typen zend-ontvangers en andere bijzondere apparaten zijn in de loop der jaren in deze afdeling vervaardigd. Zo ontwikkelde het Telco-laboratorium o.a. ten behoeve van het loodswezen kleine compact geconstrueerde draagbare zend-ontvangers, die onder de naam portofoons in produktie werden genomen. Zij waren bestemd voor het communicatiesysteem Havenradar van de Nieuwe Waterweg. In dit kader hebben wij ook radarindicators geproduceerd.

Men zal zich afvragen waarom deze apparaten in een apart gebouw en in een afzonderlijke afdeling worden gemaakt. Welnu, zowel opdrachtgever als de aard van de opdrachten maken dit gewenst. Bovendien is voor de beproeving een nogal uitgebreide outillage nodig; de apparatuur moet bij voorbeeld water- en shockproof zijn en moet kunnen functioneren bij een temperatuur van b.v. -40º tot +60º Celsius.

Hoe komt nu zo'n zend-ontvanger tot stand? Nadat men het eens geworden is over de bepaalde eisen waaraan het apparaat moet voldoen en er een calculatie is gemaakt, wordt er een afleveringsschema opgesteld. Vervolgens gaat het Technisch Bureau het apparaat bestuderen. Dan gaan wij modellen maken, taken verdelen, proeven nemen op waterdichtheid, elektrische metingen verrichten en benodigde meetapparaten aanmaken.

Intussen heeft het Produktiebureau diverse koopartikelen bij de afdeling Inkoop besteld. Verschillende fabrieksafdelingen krijgen orders voor het vervaardigen van spoelen, transformatoren en diverse metaalonderdelen. Hebben wij de beschikking hierover dan kan de montage beginnen.

In vergelijking met de Radio- en TV-montage zijn de taken op onze afdeling meestal uitgebreider en daarom het aantal gemonteerde apparaten aanmerkelijk kleiner. De montage wordt uitgevoerd door een geselecteerde groep monteurs, die in bandformatie werken, echter zonder gebruik te maken van een lopende band. Zij schuiven wanneer een taak af is het toestel naar een volgende montagetafel.

Soldeerverbindingen moeten stuk voor stuk aan de hoogste eisen voldoen. Soldeerverbindingen moeten volkomen gaaf en onbeschadigd zijn. Draad- of snoerverbindingen moeten waar mogelijk door middel van een speciale "knoop" worden gebundeld. Gedurende de montage vinden enkele mechanische controles plaats, daar dit achteraf niet meer zo goed kan worden bekeken. Als gebleken is dat alle bedieningsorganen, indicatie's en het gehele omhulsel waterdicht zijn, krijgt het apparaat een speciale lakbehandeling om het te prepareren tegen vochtinwerking. Kwetsbare plaatsen in het toestel waar geen lak mag komen zoals schakelaars en contactpluggen worden zorgvuldig afgedekt. De apparaten worden nu in een oven bij een bepaalde temperatuur gedroogd, waarna zij met een schimmelwerende lak worden bespoten. Als deze bewerking klaar is krijgen de apparaten een trilproef. Nogmaals controleren wij op mogelijke afwijkingen en dan kan de elektrische afregeling beginnen.

Na het meten van diverse spanningen worden de zender en de ontvanger afgeregeld. Dit afregelen (trimmen) vindt plaats in speciaal vervaardigde "kooien", die met dubbel – onderling gescheiden – kopergaas zijn afgeschermd. Een en ander om te voorkomen dat men andere afregelposten stoort. Men vult de meetresultaten in op de formulieren en dan wordt de goede werking van het apparaat getest door een communicatieproef. Is een bepaalde serie klaar, dan bieden wij deze ter controle aan de opdrachtgever aan.

Helaas sluit het aflopen van een order niet altijd aan met het ontvangen van een nieuwe order. Bovendien is het door de apartheid van sommige onderdelen niet altijd gemakkelijk om deze te verkrijgen. Zo'n stagnatie was ruim een jaar geleden oorzaak dat er gezocht is naar een ander te vervaardigen artikel.

Men vond het, wij gingen de juke-box fabriceren. Omdat dit een produkt was dat reeds elders was vervaardigd, kwam er geen research aan te pas en kon, na het bestuderen van de tekeningen, met de aanmaak worden begonnen. Aanvankelijk kwamen alle onderdelen en diverse samenstellingen uit het buitenland. Maar om de hoge vervoerskosten te verminderen ging de afdeling Zenderbouw steeds meer zelf samenstellen en andere afdelingen eveneens. Ook plaatsten wij bij enkele Nederlandse bedrijven orders voor onderdelen.

Toen aan het begin van dit jaar een nieuwe zend-ontvanger op de Telco-montage-afdeling in produktie moest worden genomen, is de juke-box fabricage verhuisd naar de derde etage van het hoofdgebouw. Hier verlaten nu iedere dag een aantal juke-boxes de afdeling om in restaurant of bar de gezellige noot te verzorgen.

VDH