|
Van der Heem N.V. en aanverwante bedrijven - Den Haag, Utrecht en Sneek |
|||
|
ERRES in Nederlands Indië |
|
||
|
Op 1 januari 1910 werd Lindeteves-Stokvis opgericht. R.S. Stokvis & Zonen, de bekende technische handelonderneming uit Rotterdam, ging samen met het in Amsterdam gevestigde handelshuis Lindeteves-Jacoberg een samenwerkingsverband aan, we zouden het nu een joint-venture noemen, om in Nederlands-Indië verkoopactiviteiten te beginnen. In de voormalige Nederlandse kolonie werd Lindeteves-Stokvis een onverwoestbaar begrip en ze veroverden al gauw een monopolie op technisch gebied. Dat ERRES radio's daar ook deel van uitmaakten, mag vanzelf spreken. Na de Tweede Wereldoorlog werd de naam Lindeteves-Stokvis gewijzigd in Lindeteves-Jacoberg en dat bedrijf werd in 1960 door de Indonesische regering genationaliseerd, waarbij de naam Lindeteves gehandhaafd bleef. |
|||
|
*
Straatgezicht met het kantoor van Lindeteves-Stokvis in Soerabaia. (Collectie Tropenmuseum)
|
|||
| In 1941 verscheen in het toenmalige personeelsblaadje 'De V.D.H.-omroep' nr. 28 van 23 december, het volgende artikel: | |||
|
ERRES in
Indië
Het is nu meer dan anderhalf jaar geleden, dat het laatste Erres toestel onze fabriek verliet om naar Indië verscheept te worden. Hoe lang zal het nog duren voor de KY's weer in lange rijen via Lindeteves Stokvis hun ereplaats zullen innemen. Wij weten het niet. Van den Heer J.A. van den Houten Jr., Chef van de propaganda-afdeling van Lindeteves Stokvis, ontvingen wij indertijd het navolgende artikel over ERRES in Indië; het werd al geschreven voor Mei 1940, is dus niet meer up-to-date, maar wij nemen het toch gaarne op nu onze gedachten tegenwoordig zo vaak uitgaan naar Nederlands-Indië en allen die ons daar dierbaar zijn. Ongetwijfeld zal het allen, die medewerken aan de fabricage, expeditie, administratie enz. van de Erres-radiotoestellen die voor Indië bestemd zijn, interesseren eens iets te vernemen over de ervaringen bij het gebruik of de verkoop van dit V.D.H.-fabrikaat in onze Oost. Om te beginnen zult U het dan vreemd vinden, dat men "in de kamp" (dus onder de inlandse bevolking) helemaal niet spreekt over de Erresradio, alhoewel tot voor kort uitsluitend met deze naam voor de toestellen reclame werd gemaakt. Bij onderzoek bleek namelijk, dat als gevolg van de door Lindeteves ontworpen en U bekende doosverpakking "in de kamp" het fabrikaat erres wordt aangeduid met tjap Boeroeng (merk vogel). Hieruit is nog eens te meer gebleken welk een grote rol het "tjap" (merk) in Indië speelt. Hieraan heeft Lindeteves ook voor een groot deel het succes van de verkoop van verschillende andere artikelen te danken, welke reeds circa 50 jaar worden verkocht onder "tjap Kerbouw" (merk Karbouw, n.l. een karbouwenkop). Terwijl Lindeteves in Indië als importeur van de Erres-radiotoestellen optreedt, heeft ze voor de verkoop over de gehele archipel weer overal wederverkopers aangesteld. Een van die wederverkopers is het Gazelle-huis in Batavia, Buitenzorg en Bandoeng, in samenwerking waarmede al menige geslaagde reclame-campagne werd in elkaar gezet. Zo werd destijds bij een belangrijke gebeurtenis in Batavia een optocht van versierde reclame-auto's gehouden, welke bijzonder geslaagd was. De reclamestoet werd geopend met de wagen van Lindeteves in samenwerking met het Gazellehuis en droeg het opschrift "Nationale klanken door Erres-Radio", daartoe door de Commissie uitverkoren.
Al rijdende werd een uitgezocht programma van marsen en bekende liederen uitgezonden. Hierboven een afbeelding van deze Erresradiowagen. Een ander succes, in samenwerking met het Gazelle-huis werd geboekt bij de opening van het filiaal te Bandoeng van dezen wederverkoper, op 20 Mei 1939. Wij kunnen niet beter doen dan te laten volgen wat het 'Algemeen Indisch Dagblad' daaromtrent in het redactionele gedeelte scheef: "Opening Gazellehuis". Reusachtig succes. De Heer van der Wall, eigenaar van het Gazellehuis, die gisteren een filiaal hier ter stede opende, waardoor het aantal zijner zaken op drie is gebracht, weet wat reclame is en heeft de grote macht van reclame in samenwerking van Lindeteves aan de verbaasde Bandoengers gedemonstreerd. De opening was ingeleid door een krachtige advertentie-campagne en werd ondersteund door de beschikbaarstelling van een viertal fraaie prijzen, waaronder een Erres-radiotestel K.Y. 227, met een totaal waarde van f 500,-. Iedereen kon aan deze wedstrijd deelnemen. Slechts de persoonlijke aanwezigheid van de deelnemers werd gisteravond te 7 uur vereist. Deze deelnemers nu hebben zich niet onbetuigd gelaten. Te zes uur des avonds begon het verkeer op de Bragaweg moeilijkheden te vertonen en tegen zeven uur was alle verkeer op dit punt onmogelijk. Duizenden mensen verdrongen zich voor de nieuwe zaak en zo maakte het Gazellehuis van de nood een deugd en beschouwde de Bragaweg als het terrein van de opening. Het geheel bood een grootsteedse aanblik. Een stem door de microfoon overstemde de menigte. Blitzlicht-foto's flikkerden, de aanwezigen juichten, de radiomuziek daverde. Geheel Bandoeng en Preanger weten thans in een paar dagen het bestaan af van het Gazelle-huis en zij zullen dit niet gemakkelijk vergeten. * Tenslotte moet het voor U wel aardig zijn om eens te vernemen wat bezitters van Erres-batterij-toestellen, die ver in de rimboe zitten, ons schrijven over de Erres-radio uit de fabrieken van Van der Heem N.V. De Heer H. van Blommenstein van de Landbouw Mij. "Samoedra" te Moemiajoe, Halte Kretek, schrijft: "Aan de Heren Lindeteves-Stokvis, te Semarang, "Weledele Heren, De Erres K-Y 225 B.V. heb ik in orde ontvangen. Het toestel is gewoon een wonder wat geluid en afwerking betreft en heeft aan al mijn verwachtingen voldaan, welke ik tijdens mijn bezoek aan de Erres-fabrieken kreeg. Geen toestel kan aan dit wonder tippen. Gaarne verzoek ik U den Heren Van der Heem mijn dank te betuigen voor de toezending van het toestel." Hoogachtend. w.g. H. van Blommestein. En de Heer C.K.J. Möller van de onderneming Madoe Ardjo, aldaar uitte zich schriftelijk als volgt: "Enige tijd geleden leverde U mij een Erres KY 229 BV radiotoestel. Het doet mij genoegen U te kunnen meedelen, dat de ontvangst der uitzendingen uitstekend is, terwijl het luisteren door de warme en volle toon, welke dit toestel voortbrengt een genot is. Het radio-technisch atelier Lammerzee zorgde voor een keurige en vlotte opstelling. Bediening en stroomvoeding zijn zeer eenvoudig en leveren geen moeilijkheden. Alles bijeen: het was een goed moment, toen ik tot den aanschaf van een Erres KY 229 BV besloot"
|
|||
|
Bovenstaande afbeelding met 'Boeroeng', evenals de bovenaan klein afgebeelde advertentie van de KY 228, is een ontwerp van de Amsterdamse kunstenaar Dirk Hart. *
 *
Er werden door Lindeteves-Stokvis, die in Nederland hun hoofdkantoor hadden in Amsterdam, vele ERRES radio's verscheept naar het toenmalige Nederlands-Indië. Om daar verder gedistribueerd te worden. De daar verkochte toestellen bestonden, voor de tweede Wereldoorlog, uit de volgende ERRES typen; KY 107, KY 108, KY 108 M, KY 110, KY 111, KY 155, KY 208, KY 208 B, KY 209, KY 212, KY 214, KY 214 B, KY 217, KY 218, KY 220, KY 221, KY 222, KY 224, KY 224 B, KY 224 BV, KY 225 BV, KY 226, KY 227, KY 228, KY 229 BV, KY 539 en KY 639.
*
Hierboven een detailopname van het achterschot van een KY 585 3BT met 'Boeroeng'. De KY 585 3BT is een export toestel uit 1958 op batterijen, gedeeltelijk met batterijbuisjes en gedeeltelijk (l.f.-trap) al met transistoren. De vogel, in Nederland vaak 'de ERRES Piet' genoemd, is hier al wat meer gestileerd. ** |
|||
|
VDH |
|||
