Van der Heem - HBM 231

De eerste typen zoals b.v. de HBM 101 en HBM 131 hadden een geheel metalen behuizing. Latere typen (eind vijftiger jaren) kregen een behuizing die grotendeels uit slagvast polystyrol bestond. Een uitzondering hierop was de zware industrie machine HBM 231 , deze had een metalen behuizing met kunststof binnenmantel. Dit was ook een van de weinige machines van VDH in die tijd, met 2 toerentallen.

In het personeelsblad 'het V.D.H.-tje' nr. 508, van 15 juni 1957 stond een uitgebreide beschrijving:

De nieuwe VDH-handboormachine met de groene band

Rood en groen zijn twee begrippen die men feitelijk over de gehele wereld kent, Rood: onveilig. Groen: veilig. Ook wij passen deze begrippen toe in onze produkten. Zo betekent bij voorbeeld het rode indicatieplaatje bij de torpedo- stofzuiger, dat het apparaat ingeschakeld is. Drukt men daarna op de voetschakelaar, dan komt een groen indicatieplaatje voor en wordt de motor uitgeschakeld.

Het is in de geschiedenis van VDH echter de eerste maal dat één van haar produkten met een geheel groene band wordt voorzien. Een veilig produkt dus!

Zijn dan onze andere produkten onveilig? Absoluut niet, maar bij dit produkt willen wij met deze band tot uitdrukking brengen, dat meer dan gewone maatregelen zijn genomen om te voorkomen dat de bedienende persoon in aanraking kan komen met de elektrische spanning.

VDH vervaardigt sinds zeer lange tijd elektrisch handgereedschap en wel in het bijzonder hebben wij ons in Utrecht toegelegd op de fabricage van handboormachines. In de fabriek Keulsekade worden zowel "light duty"machines als "heavy duty" machines vervaardigd in verschillende grootte (namelijk voor maximale boordiameter tot 4, 6, 10, 13 en 15 mm).

Al deze machines hebben uitwendige metalen delen, die via de aardleiding in het snoer en de randaarde van de wandcontactdoos moeten worden verbonden met de aarde, zodat deze delen nooit een gevaarlijke spanning kunnen aannemen. Helaas is dit de theorie, maar de praktijk is wel eens anders.

Zelfs als het de veiligheid betreft is de mens zeer slordig en VDH heeft geconstateerd, dat zeer vaak deze aardleiding niet wordt gebruikt. Het is dan zelfs niet denkbeeldig dat deze aardleidingen een gevaar intoduceren, d.w.z. dat via de niet met aarde verbonden aardleidingen spanning op de aanraakbare metalen delen komt. Dit kan b.v. gebeuren door een isolatiefout in de steker of in het snoer.

Bij de thans in fabricage zijnde handboormachines heeft VDH gemeend de veiligheid te moeten verhogen door toepassing van een drie-aderig snoer met randaarde (z.g. DRAKAFLEX), door een extra waarschuwingslabel aan elke machine te monteren waarop vermeld staat, dat altijd de grijze aardleiding moet worden gebruikt en last but not least door de unieke 24 uur service.

Stuurt men namelijk een defecte handboormachine voor reparatie naar onze fabriek te Utrecht, dan ontvangt de afzender hem binnen 24 uur gerepareerd terug.

Deze service is enig in Nederland en voorkomt dat de gebruiker - omdat hij anders de machine te lang kwijt is - zelf aan de machine gaat knoeien en daardoor de veiligheid in gevaar brengt.

De constructeurs van VDH zijn er thans echter in geslaagd iets geheel nieuws te brengen waardoor de aardleiding kan worden weggelaten.

De handboormachine die over enkele weken in de fabriek Keulsekade in Utrecht in produktie zal worden genomen is een machine, die geschikt is voor boren tot 23 mm. Dergelijke grote machines, die vaak op ruwe wijze worden gebruikt (b.v. op scheepswerven), kan men niet geheel maken van isolatiematerialen.

De huidige stand van de techniek biedt nog geen isolatiematerialen, die én elektrisch gezien goede isolatie- eigenschappen hebben én mechanisch voldoende bestand zijn tegen ruw gebruik. De uitwendige delen van deze nieuwe handboormachine zijn normaal van gegoten metalen. Zij dienen echter alleen maar voor de mechanische stevigheid.

De eigenlijke motor is van een geheel geïsoleerde constructie, zodat er geen enkele denkbare fout in de machine kan optreden waardoor spanning komt op de aanraakbare metalen delen. Hiertoe is tussen de booras en de ankeras van de motor een van de tandwielen van een zeer bijzondere constructie. Gezien het grote vermogen dat moet worden overgebracht, was namelijk montage van een tandwiel geheel uit isolatiemateriaal onmogelijk. Ook dit probleem hebben onze constructeurs opgelost. Het betreffende speciale tandwiel bestaat namelijk uit een stalen naaf, een stalen tandkrans en daartussen hoogwaardig isolatiemateriaal.

Ook aan het vet in de tandwielbak is bijzondere aandacht besteed. Zelfs in vervuilde toestand - door jaren lang gebruik - is dit nog volkomen isolerend.

Deze handboormachine is in nauwe samenwerking met de KEMA (N.V. tot Keuring van Elektrotechnische Materialen te Arnhem) ontwikkeld en de kroon op het hoofd van de constructeurs werd gezet door het bericht van de elektrotechnische adviseur van de Arbeidsinspectie in Nederland, dat de handboormachine na gunstige beproeving door de KEMA zonder aardleiding mag worden gebruikt.

Een verder voordeel van deze door een collectormotor aangedreven handboormachine is, dat ingebouwde ontstoringsmiddelen een storingvrije radio- en televisieontvangst garanderen. Ook dit is een primeur!

Niet alleen in het binnenland maar ook in het buitenland is veel belangstelling voor deze bijzondere handboormachine. Want, hoewel onze buitenlandse concurrenten niet hebben stilgezeten, is onze constructie uniek.

De concurrentie brengt wel een machine waarvan de motor geïsoleerd is opgesteld in het huis, maar deze isolatie wordt gedeeltelijk tot stand gebracht door een luchtweg. En deze luchtweg kan gemakkelijk overbrugd worden door vreemde voorwerpen (boorkrullen e.d.) die via de koelopeningen naar binnen komen. Dit soort machines mag dan ook in Nederland niet zonder aardleiding worden gebruikt.

Ten slotte heeft VDH - ondanks de 24 uur service - bij het ontwerp ermee rekening gehouden dat toch door minder deskundigen reparaties zullen worden verricht. Bij zo'n reparatie is het namelijk niet mogelijk voor de veiligheid van belang zijnde onderdelen te vergeten. Men kan dan de machine niet meer in elkaar zetten!

De machine draagt dus terecht het internationale teken voor dubbele isolatie (twee vierkantjes in elkaar) d.w.z. niet aarden, en is bovendien door ons voorzien van een groene (veilige) band.

TECHNISCHE GEGEVENS:

Gewicht: 10 kg.

Hoofdafmetingen: 440 x 550 x 140 mm.

Opgenomen vermogen: onder volle belasting bij 19 mm boor; 350 omw./min.; koppel 90 kg cm: 500 Watt. Bij max. boordiameter: 23 mm boor, 230 omw../min.; koppel 110 kg cm: 460 Watt.

Dubbele isolatie. Geen aardleiding, dus twee-aderig snoer van zware constructie met aangevulkaniseerde tweepolige steker (zogenaamde Drakaflex).

Geschikt voor gelijk- en wisselstroom.

Leverbaar in de normale spanningsreeks: 110, 125, 150, 200, 220 en 250 Volt.

Radio- en televisieontstoord.

Dubbelpolige schakelaar geschikt voor 10 Ampère. En tevens in staat om het vermogen van de motor af te schakelen als de boor om een of andere reden blokkeert.

Informatie over een aantal andere handboormachines van Van der Heem kunt u hier vinden.

VDH