Van der Heem N.V. 

en aanverwante bedrijven - Den Haag, Utrecht en Sneek

Home

Historie

ERRES producten

Professionele apparatuur

Solex

ENAF, Indoheem, etc.

Diverse info

Foto's

Logo's

Links

Oproepen en berichten

Sitemap

Verantwoording

Polijsterij

Evenals de Zagerij, Meubelmakerij en Spuiterij, was de Polijsterij een onderdeel van de Kastenfabriek. 

Lees hieronder hoe de bewerking in de loop van zo'n kleine 40 jaar is verandert.

De foto hiernaast laat de oude situatie zien >

Onderstaand artikel verscheen in het personeelsblad 'het VDH-tje' No. 864, van 27 november 1964:

POLIJSTAUTOMAAT voor de KASTENFABRIEK

Op 3 november j.l. werd in de Kastenfabriek te Den Haag, en wel in de afdeling Slijpen-Polijsten, een Schmiedeskamp polijstautomaat in werking gesteld.

Het is (of wordt) een traditie om een nieuwe machine in het VDH-tje te introduceren en de Kastenfabriek wil hierin niet achterblijven.

De voordelen van de polijstautomaat vinden wij dermate belangrijk dat een wat nadere beschrijving gemotiveerd is. Het is echter wel nodig de huidige bewerkingsvolgorde van de radio- en televisiekasten en die van de automaat naast elkaar te plaatsen en een verklaring van een finish-opbouw te geven.

Bewerkingsvolgorde.

1. spaanplaat of lagen fineer, waarvan de buitenlaag (buitenkant TV- of radiokast) voor het grootste gedeelte uit Amerikaans noten of mahonie bestaat, op elkaar plakken;

2. schuren en verder glad maken, poriën vullen;

3. spuiten met polyesterlak;

4. slijpen-polijsten.

Bewerkingsmethode van de automaat.

1. slijpen op de bandslijpmachine;

2. naslijpen op de bandslijpmachine;

3. polijsten op de automaat (2 kasten per 5 minuten).

Tot nu toe gevolgde methode.

1. slijpen op de bandslijpmachine;

2. slijpen met polijstschijf ( 1 kast per 5 minuten);

3. napolijsten.

Het voordeel van de automaat wordt niet alleen uitgedrukt in tijdsbesparing, de zwaarte van het werk speelt ook een belangrijke rol. Het is daarom goed de heer Glaudemans aan het woord te laten over de polijsthistorie bij Van der Heem.

Van doe-het-zelf tot polijstautomaat.

Met de komst van de vooral door de heren polijsters met vreugde begroete polijstautomaat gaan onze gedachten onwillekeurig terug naar de achter ons liggende jaren om te blijven steken bij eind 1932. Wij komen dan tot de ontdekking dat er toen eigenlijk geen polijstprobleem bestond. De in het begin van de dertiger jaren geproduceerde radiokasten waren òf van beplakt plaatijzer, òf werden, voor zover zij in het toen meer in gebruik zijnde eikenhout uitgevoerd waren, gebeitst en in de was gezet.

Aan de vraag naar hoogglans afgewerkte kasten kon slechts worden voldaan door met de hand te politoeren. Dit politoeren (de tegenwoordige polijsterij wordt soms nog ten onrechte politoerderij genoemd) was een tijdrovend werk. Per kast was men wel een paar uur zoet en dan nog verdeeld over een aantal droog dagen.

De finish-opbouw was als volgt:

1. gladschuren;

2. beitsen;

3. gladschuren in rauwe lijnolie;

4. nerfvullen met spiritus en gemalen puimsteen door middel van een “dot”

5. met politoerdot politoerlaag aanbrengen (schellak opgelost in spiritus);

6. nacht drogen;

7. idem politoerlaag;

8. nacht drogen;

9. politoerlaag en afpolitoeren met spiritus.

Dat de industrie naar een meer fabrieksmatige methode zocht is begrijpelijk. Het zal ongeveer eind 1933 geweest zijn toen de ook nog “prille”Cellulose Lakfabriek te Tiel met een spuitlak op de markt kwam, welke een omwenteling teweeggebracht heeft in het fabricageproces.

De finish-opbouw werd toen:

1. schuren;

2. vullen met cellulosevuller;

3. na drogen nogmaals vullen;

4. 6 lagen blanke cellulose lak spuiten (met 1 uur tussendrogen);

5. 3 dagen doorharden.

De lakfilm glom dan wel, maar de sinaasappelachtige laklaag moest nog door het slijpen tot hoogglans worden gebracht. De totale slijp- en polijstbewerking van een radiokast (Televisie – wat was dat?) vergde nog altijd een dik uur. Bovendien was het een vermoeiend stukje handwerk.

In 1935 werd een grote tijdsbesparing verkregen toen men machinaal ging polijsten met een roterende lappenschijf. Het werk werd er ook iets minder zwaar door. Dit werd echter weer teniet gedaan toen de televisie zijn intrede deed en hiervoor veel grotere kasten nodig waren. Want zoals u op de foto ziet moest elke kast door de polijster bij de machine worden vastgehouden. Met de komst van de polyesterlak (die veel harder is) werd dit nog eens geaccentueerd.

Machinaal slijpen was direct al mogelijk met de eindeloze slijpband; machinaal polijsten was minder eenvoudig. In geheel Europa kampte men met dit probleem. Vandaar dat – vooral in Duitsland – naarstig is gezocht naar de oplossing van dit probleem. Een oplossing die naar het zich laat aanzien nu gevonden is. De nieuwe polijstautomaat is waarlijk een uitkomst.

Verlicht de automaat dus onze directe arbeid, de indirecte wordt verzwaard. Denkt u maar eens aan de voorbereiding. De gereedschappen die nodig zijn moeten met grotere nauwkeurigheid worden gemaakt. De afstemming van de banden zal door de grote output van de automaat zeer hoge eisen stellen.

De baas van deze afdeling, de heer Tomson, hebben wij gevraagd wat hij van deze machine vond. Hij ziet er een oplossing van het personeelsprobleem in, vindt het een ruimte besparing en is er in ieder geval zeer mee ingenomen. Wij hebben gewacht op deze machine. Zelden is de instelling van allen die erbij betrokken zijn zo positief geweest. In deze geest voortgaande zal dit werk en deze automaat goede resultaten afwerpen voor het bedrijf en het personeel zal er met plezier mee werken.

                                                                                                                                     N. Overbeeke.

Het in- en uithalen van de kast uit de automaat, is de enige lichamelijke arbeid die voor het polijsten van de kast moet worden verricht.

VDH