Wij waren te gast bij de Utrechtse Indoheem vestigingen, waar ruim 20% (1.100 werknemers: 610 Van der Heem, 490 EMI) van het gehele personeel van Indoheem werkzaam is.

Vrijdag 22 januari bezochten wij de vier Van der Heem nederzettingen: Abstederdijk, Bloemstraat, Keulsekade en Zeelantlaan, die allen onder leiding staan van bedrijfsleider ir. J. Keuning, alsmede de nieuwe (sinds 1963), doch ervaren (63 jaar) Indola-dochter EMI N.V.

Dank zij de vriendelijke medewerking van de heer G.W. Hardeveld Kleuver, bedrijfspersoneelchef Van der Heem Utrecht, die tijd en automobiel ter beschikking stelde van onze missie, kon het vervoer naar verschillende punten in Utrecht een vlot verloop hebben.

Abstederdijk.

Karakteristiek voor deze Van der Heem vestiging is dat er achter de vrij sobere gevel van dit pand zo'n gezonde bedrijvigheid heerst en dat er op de beperkte ruimte zo'n uitgebreid machinepark ondergebracht is. Alle vier de Van der Heem vestigingen in Utrecht zijn zuiver produktie-units, waardoor het representatieve gedeelte (entree, ontvangstruimte, showroom e.d.) ontbreekt, eenvoudig omdat dit dan van ondergeschikt belang wordt, en er bovendien geen ruimte voor was. Doch ongetwijfeld zult u dit in de nieuwe fabriek, die in de toekomst op de onlangs aangekochte 5 ha grond aan de Lage Weide zal verrijzen, allemaal wel aantreffen.

Op de bovenverdieping van het pand Abstederdijk is de administratie (onder andere Loonadministratie en Personeels- zaken) voor Van der Heem Utrecht ondergebracht. Ook bevindt zich hier een bescheiden researchruimte voor experimenten met eventuele proefmodellen. Verder de kantine, waarin een vitrine staat met enkele Van der Heem- artikelen voor verkoop aan het personeel. In deze kantine wordt tijdens de middagpauze in ploegen de lunch gebruikt. 's Morgens is er voor alle werknemers een kop koffie. Zoals in alle Van der Heem bedrijven geldt ook hier een bonnensysteem, waarbij de kosten meteen van het salaris worden ingehouden.

Fabriek.

In de fabriekshal zien wij onder andere op de wikkelafdelingen verschillende buitenlandse werknemers - onder andere Spaanse dames - die behalve over vlugge, bekwame vingers, ook over een rappe tong beschikken. Het moet voor buitenlandse werknemers overigens een morele steun zijn om aanspraak in hun eigen taal te hebben. 

Aan de Abstederdijk produceert men diverse onderdelen en halffabrikaten en men is in vele gevallen ook toeleveringsbedrijf voor de andere vestigingen. In de afdeling Metaalbewerking/Gereedschapmakerij ontmoeten wij een indrukwekkend machinepark, maar ook vakmanschap en arbeidsvreugde, uitgezongen door een eigen mannenkoor.

De fabriek aan de Abstederdijk werd eind 1946 door Van der Heem in gebruik genomen en was de vorrtzetting van een fabriek in dezelfde bedrijfstak. Thans werken aan de Abstederdijk ongeveer 280 mensen.

Bloemstraat.

Dit is de kleinste Van der Heem nederzetting in ons land en dateert als zodanig van 1961. Voordien was het pand in gebruik als het gebouw van de Nederlands Hervormde Gemeente te Utrecht. Er werken in totaal slechts 37 mensen en het is beslist een van de rustigste en vredigste afdelingen van het Indoheem concern, wat niet wil zeggen dat er geen bijzondere arbeidsprestaties zouden kunnen worden geleverd. Dat het prettig werken is in deze "rust" blijkt wel uit het feit dat er praktisch geen personeelsverloop is.

Keulsekade.

Weer een ander beeld geeft deze derde vestiging: een volwaardige, doch alweer teklein geworden fabriek aan het water. Deze fabriek werd in 1956 door Van der Heem in gebruik genomen en telt momenteel circa 200 man personeel. 

In de afdeling Metaalbewerking zien wij de verzinking, spuiterij, droogovens, enzovoort en volgen dit belangrijke gedeelte van het produktieproces. Op de bovenverdieping maken wij kennis met de elektrische boormachines, de beroemde Heem-master en de hobby-sets, die naar mijn mening tot de mooiste (qua vormgeving) en beste (qua werking) Van der Heem produkten gerekend mogen worden. Wekelijks komen er vele boormachines van de band, waarvan een groot gedeelte bestemd is voor de export. Wij volgen de montage, de controle tot en met de verpakking (compleet met gebruiksaanwijzing) in de speciale hobbysetkisten. 

Zeelantlaan.

Als laatste bezochten wij de fabriek voor de door Van der Heem gemaakte ERRES elektro-laagspanningsdekens aan de Zeelantlaan.

In de montagehal met een oppervlakte van 380 m² is een groep van 16 Spaanse vrouwen te werk gesteld, wat op een totaal van ongeveer 40 man personeel een geheel eigen gezicht aan deze fabriek geeft. De bijbehorende magazijnoppervlakte bedraagt 270 m².

Bij dit produkt - de verwarmingsdeken - is betrouwbaarheid en veiligheid een eerste vereiste; daarom is er een automatisch werkende ingebouwde beveiliging. Tevens heeft de deken een grote bedrijfszekerheid door toepassing van transistors en een continu regelbare temperatuurregeling. Het plastic schakelkastje is bijzonder fraai uitgevoerd. De dekens zijn motecht en wasbaar en worden geleverd in geel en azuurblauw.

Conclusie.

Wat ik beslist niet onvermeld wil laten, is de prettige sfeer waarin gewerkt werd. Het was alles bijeen een zeer interessante dag en ik zeg allen die hieraan hun medewerking verleenden gaarne dank. 

                                                                                                               Th. Vermeulen.