Van der Heem - Constructiebureau RTC

Onderstaand artikel is gepubliceerd in het VDH-tje Nr. 530 van 14 december 1957. Het is een van de artikelen in de serie 'Uit de VDH-keuken', deze artikelen verschenen met enige regelmaat in het personeelsblaadje. Zij werden geschreven door de desbetreffende afdelingschefs, in dit geval Ir. A.W. de la Court.

Wij maken bij Van der Heem N.V. R's, T's en C's, want dat zijn radio's, televisie-ontvangers en communicatie-apparaten en... daar komt heel wat bij kijken!

In de lange keten van afdelingen die meewerken bij het produceren van deze Heemskinderen zit het Constructiebureau laten we zeggen aan de wieg, dus erg in het begin; het is één van de ontwerpafdelingen.

Wanneer namelijk de fabriek de apparaten maakt die dit jaar splinternieuw op de markt komen, dan zijn de ontwerpafdelingen al lang bezig de toestellen voor het volgende jaar uit te kienen. Dat gaat ongeveer zo.

De mensen van de afdeling Export en Verkoop en dien van de ontwerpafdelingen komen iedere maand bijeen en onder leiding van de heer Zaaijer wordt op die besprekingen het programma voor bij voorbeeld de radiotoestellen van 1958 vastgesteld. Als dan vaststaat welke apparaten er zullen komen, verdeeld naar o.a. de prijsklasse, gaan de ontwerpafdelingen aan het werk. Het laboratorium zoekt uit hoe het toestel elektrisch in elkaar zal zitten, onze industriële ontwerper maakt schetsen voor de kasten en het Constructiebureau schetst het benodigde metaalwerk. De drie belangrijkste factoren van een radio: het elektrische gedeelte, het mechanische gedeelte en de kast, moeten natuurlijk nauwkeurig op elkaar afgestemd zijn. Dan worden er modellen gemaakt van de kast, van het metalen chassis en ten slotte van het elektrische binnenwerk.

Elke kast wordt aan de vergadering en aan de directie getoond, zo nodig nog wat veranderd en dan op het Constructiebureau getekend; alle onderdelen op maat, met alle gegevens erbij. Daarom noemt men onze afdeling wel tekenkamer, maar er wordt, zoals zal blijken, wel meer gedaan dan getekend. Het chassis wordt herhaaldelijk veranderd, want het heeft een dienende functie, het draagt namelijk de onderdelen en die veranderen nogal eens van plaats. U moet dus niet denken dat zo'n eerste model meteen klaar is, het wordt steeds verbeterd en aangepast aan hogere eisen.

Alle onderdelen van het chassis worden gaandeweg in tekeningen vastgelegd en daarbij moet rekening worden gehouden met een groot aantal factoren: materiaal moet gekozen worden, afmetingen bepaald, toleranties vastgesteld, nabewerkingen voorgeschreven enz. Ook moet rekening worden gehouden met reeds bestaande onderdelen of bestaande gereedschappen en er moet op gelet worden dat het apparaat gemakkelijk te monteren is, dat de onderdelen zonder bezwaar vervoerd en opgeslagen kunnen worden, dat ze uit voorradig materiaal kunnen worden gemaakt en dat ze zoveel mogelijk gecombineerd worden voor verschillende toestellen. Er moet rekening worden gehouden met normalisatie, er moet gezorgd worden dat zoveel mogelijk bewerkingen gespaard worden, lastige bewerkingen moeten vermeden worden, nieuwe arbeidsbesparende methoden moeten worden toegepast waar dat mogelijk is, of ze moeten worden bedacht. Bijzondere effecten kunnen worden bereikt met vernuftige constructies, maar niets mag duurder worden dan noodzakelijk is. En bovendien moet alles goed werken, niet kapot gaan bij valproeven, duurproeven of tropenproeven! Toch ontstaat er ten slotte van elk toestel een complete stuklijst met alle tekeningen, waarop alle gegevens voor onderdelen en toestel zelf staan.

Er komt nog meer bij kijken. Ter controle wordt een klein aantal van elk apparaat vervaardigd en waar nodig worden de tekeningen of verdere gegevens bijgewerkt. De toestellen worden kritisch beluisterd en op het laboratorium worden talloze metingen gedaan om te zien of het voldoet aan de eisen. Er worden besprekingen gehouden met leveranciers van onderdelen, met het Gereedschapbureau, waar de benodigde gereedschappen moeten worden ontworpen, met de fabriek die straks deze apparaten zal gaan maken en telkens weer met de verkoopdeskundigen, die ze zullen verkopen.

Dan komt er nog wat: de schaal. Als een eerste toestel definitief goed werkt kan de schaal worden getekend. Dit is een sterk vergrote tekening die kan worden gefotografeerd en daarna weer verkleind wordt om een zo scherp mogelijke afbeelding te krijgen.

Tenslotte wordt de servicedocumentatie gemaakt, een overzicht met alle gegevens van het apparaat die de serviceman in staat stellen reparaties te verrichten en onderdelen te vernieuwen.

Dan zijn we er nog niet, want inmiddels is met de proefserie in de fabriek een aanvang gemaakt. De onderdelen kunnen, nu ze met het definitieve gereedschap zijn gemaakt, nog afwijkingen vertonen; de koopartikelen en eigen fabrikaten moeten nu in elkaar passen. Hieruit vloeien nog correcties voort en die moeten dus nog worden aangebracht in de tekeningen of in de stuklijst.

Maar intussen zijn de ontwerpgroepen en dus ook het Constructiebureau R.T.C. alweer bezig met de apparaten voor het daarop volgend jaar. Wat voor radio geldt, geldt ook voor televisie en voor een groot gedeelte ook voor communicatie-apparaten, al ligt daar de nadruk dikwijls op andere punten.

Het is werk waar heel wat bij komt kijken, er is veel liefde voor het vak bij nodig, maar wanneer men die liefde heeft is er geen beter vak te bedenken.

VDH