Van der Heem N.V. 

en aanverwante bedrijven - Den Haag, Utrecht en Sneek

Home

Historie

ERRES producten

Professionele apparatuur

Solex

ENAF, Indoheem, etc.

Diverse info

Foto's

Logo's

Links

Oproepen en berichten

Sitemap

Verantwoording

Uit de VDH-keuken:

Spoelenfabricage

door J.J. van Gent.

Onderstaand artikel is gepubliceerd in het VDH-tje Nr. 583 van 24 januari 1959. Het is een van de artikelen in de serie "Uit de VDH-keuken", deze artikelen verschenen met enige regelmaat in het personeelsblaadje. Zij werden geschreven door de desbetreffende afdelingschefs, in dit geval de heer J.J. van Gent. 

De spoel heeft in de loop der jaren al vele malen in vorm en afmetingen veranderingen ondergaan en nu hebben wij kleine tot zeer kleine spoelen die gebruikt worden in diverse radio- en televisietoestellen. Spoelen, die met ca. 10 onderdelen, zoals condensatoren, weerstanden, dioden enz. één geheel vormen, kleiner dan ons VDH-suikerzakje, zijn geen zeldzaamheid meer.

De spoelen vormen tezamen met condensatoren afstemkringen. Deze afstemkringen maken het mogelijk uit een groot aantal hoogfrequent-trillingen van verschillende frequenties, die door de diverse zenders worden uitgestraald, de gewenste frequentie te kiezen. 
Om deze selectie nauwkeurig uit te voeren, moet deze werking enige malen worden herhaald, zodat in een radio-ontvanger meestal 8 tot 20 afstemkringen voorkomen. Bij televisie-apparaten is dit aantal nog hoger.

Meestal is het niet mogelijk alle frequenties die ontvangen kunnen worden met een spoel af te stemmen. Daarom worden bij radio-ontvangers golflengteschakelaars en bij televisie kanaalkiezers toegepast. Met behulp hiervan worden verschillende spoelen in de afgestemde kring geschakeld. Hierdoor wordt het aantal toegepaste spoelen in een radio of televisie-ontvanger uitgebreid.

De meest voorkomende spoelen zijn de cylinderspoelen en kruiswikkelspoelen. De kanaalkiezer van de televisie-apparaten bij voorbeeld telt ca. 20 cylinderspoelen. Deze spoelen worden alle gewikkeld en gebogen op een automaat met een tempo van 40 tot 120 spoelen per minuut. Kortegolfspoelen zijn ook cylinderspoelen en worden gewikkeld met de windingen naast elkaar of met een afstand tussen de wikkelingen onderling.

Kruiswikkelspoelen worden ook zeer veel gebruikt en wel daar waar de eigen capaciteit van de spoel zo klein mogelijk moet worden gehouden, terwijl toch een groot aantal windingen in een kleine ruimte moet worden ondergebracht. Ook deze poelen worden vaak op een automaat met ca. 20 stuks tegelijk op één as gewikkeld. Andere kruiswikkelspoelen worden enkel- of viervoudig op de daarbij behorende kokers gewikkeld. Sommige spoelen hebben een wikkeltijd van 3 à 4 minuten nodig.

De dunste draad die de afdeling gebruikt is 0,07 mm en het litze 8 x 0,04 mm. Bij het wikkelen en afwerken van deze spoelen moet de grootst mogelijke voorzichtigheid in acht worden genomen. Ter vergelijking zij vermeld dat een hoofdhaar ca. 0,05 mm dik is. Om een goede spoel te kunnen wikkelen moeten de machine, het afloopmechanisme, wikkelassen en vooral ook het draad aan hoogstaande eisen voldoen. 
Over wikkeltechniek bestaat nagenoeg geen lectuur. De praktijk en ervaring speelt een zeer grote rol. Om de spoelen voor produktie te kunnen gaan wikkelen en samenstellen moet er heel wat gebeuren en daarvan volgt nu een beknopte beschrijving.

Nadat het radio- televisie- of Telco-laboratorium hun eerste ontwerpen klaar hebben, wordt onze afdeling in geschakeld en krijgt de proefband de eerste opdracht voor het wikkelen en samenstellen van spoelen. Na gereedkoming worden deze aan de diverse laboratoria afgeleverd, waar men ze uitgebreid doormeet. 
Aan de hand van deze metingen én de ervaringen bij het wikkelen opgedaan worden de spoelen getekend en van stuklijsten en verdere gegevens voorzien door het laboratorium en de afdeling Codering.

Na enige tijd krijgt onze afdeling via het Technisch Bureau opdracht om een proefserie te vervaardigen, waarbij aantallen, ordernummer, officiële tekeningen en stuklijsten worden verstrekt. 
In nauwe samenwerking met het Technisch Bureau worden dan de spoelen en halffabrikaten voor de proefband van de Radio-, TV- of Telco-montage vervaardigd. Gedurende deze procedure wordt het geheel produktierijp gemaakt, d.w.z. dat het benodigde gereedschap wordt bekeken en besteld, stuklijsten en tekeningen worden nagelopen en eventuele wijzigingen doorgegeven.

Werkontledingen worden voor de produktiebanden gemaakt en tegelijkertijd maakt het Technisch Bureau de analysebladen, bedradingslijsten en tarieven. 
Nadat na inbouw is gebleken dat de spoelen in het apparaat aan alle eisen voldoen, wordt het geheel door het laboratorium vrijgegeven. Dan volgt het produceren. Orders en planningen krijgen wij van het Produktiebureau en het materiaal van het magazijn. De tafels worden ingericht en de instructeur, die ook de proefserie heeft gemaakt gaat de mensen instrueren, die de spoelen moeten maken.

Tijdens het gebruik van onze produkten wordt er met de afnemende afdelingen regelmatig contact gehouden, zodat eventuele fouten of wensen snel kunnen worden behandeld. 
Dit alles is niet mogelijk zonder enthousiaste en voor hun taak berekende mensen, waarvan er ook in de wikkel zeer veel zijn.

VDH