"De meest fantastische denkbeelden bestaan hierover"

In onze fabriek bestaat een afdeling "Enkelfabricage", waarvan velen blijkbaar niet weten wat daar nu eigenlijk wel gefabriceerd wordt. De meest fantastische denkbeelden bestaan hierover. Er komen wel eens veronderstellingen voor, als zou er allerlei "gezellig" knutselwerk gemaakt worden, waarbij tijd geen rol speelt en dat er zo nu en dan eens een versterker in elkaar gezet wordt, waarover men dan een gezellig stukje muziek draait; en men benijdt de gelukkigen, die daar hun leven "genoeglijk doen heen rollen".

Wij begrijpen het natuurlijk al; 't is een tikje anders in werkelijkheid.

De afdeling "Enkelfabricage" bestaat met het doel om artikelen te produceren, die onze fabriek in kleinere hoeveelheden in de handel brengt en dus niet in grote massa op lopende banden gefabriceerd kunnen worden. Artikelen waarvan slechts één of enkele stuks gemaakt worden komen dus als regel uit de afdeling "Enkelfabricage" (met uitzondering van die éne van: "Erris-maar-een-Erres"; die hebben we er niet aangedurfd).

Vanzelfsprekend is er in het werk van de arbeiders van deze afdeling veel afwisseling. Maar dit is niet steeds een prettig voordeel, want juist die voortdurende veranderingen maken het werk moeilijker. Zij die aan massaproducten werken, zullen dit begrijpen als zij bedenken, hoeveel malen zij een een nieuw toegewezen taak moeten verrichten, alvorens zij deze geheel foutloos en met enige snelheid kunnen uitvoeren. Bij enkelfabricage moet het bij de eerste keer volkomen goed en met behoorlijke snelheid gebeuren. Dit maakt de taak moeilijker; en het feit, dat de persoon, die een werkstuk in elkaar zet, soms de enige is die het inwendige ervan in handen krijgt, maakt de verantwoordelijkheid groter.

De belangrijkste dingen die we er maken zijn de artikelen, welke bestemd zijn voor radio-distributie-centrales. Dit zijn onder meerdere: speciale ontvangtoestellen, speciale versterkers, schakelborden en complete radiocentrale-installaties. We spreken hierbij van ontvanger- en versterkerbouw, want vooral bij de complete installaties mogen we met recht van bouwen spreken. Want zo'n installatie is een meer dan manshoog bouwwerk, dat doorgaans op plaats van bestemming een gehele lokaalmuur beslaat en waarin soms meer dan enige weken arbeid zit.

Hier geldt ook weer: geen enkele installatie is gelijk aan een voorgaande. Grote aandacht en oplettendheid wordt hierbij geëist, zowel van ontwerpers als van bouwers. Zo'n stuk werk moet ineens goed zijn, temeer, omdat het werkstukken van veelal enige duizenden guldens betreft. Ook het verwerken van de onderdelen, waarbij zeer kostbare, dient met de nodige zorg te geschieden.

En toch zijn er voor al deze fijnere werkzaamheden soms stoere kerels nodig, want deze gewichtige dingen, zoals versterkers en de stalen rekken met schakelborden voor installaties, zijn ook "gewichtig" waar de zwaartekracht een woordje meespreekt.

Verder geschiedt van hieruit nog wat men zou kunnen noemen de bedrijfsservice. Waaronder we dan moeten verstaan de fabricage en het onderhoud van de elektrische meet-apparaten voor radio- en stofzuigerfabricage.

Tenslotte, hoewel de opsomming hiermede geenszins volledig is, willen wij nog noemen de vervaardiging van de montage-modellen van radio-apparaten en kleinere eenheden voor de band-fabricage.

Kort samengevat zien we hieruit dus, dat de afdeling "Enkelfabricage" zowel minder belangrijk als zéér belangrijke enkelfabrikaten vervaardigt.

Eén en ander doet uit de aard der zaak in andere afdelingen, waarmee samengewerkt moet worden, wel eens de indruk ontstaan, dat de afdeling "Enkelfabricage" soms overbodige drukte maakt voor kleinigheden. Ten onrechte echter; die kleinigheid kan het ontbrekende onderdeel uitmaken van een versterker van enige honderden, of een installatie van enige duizenden guldens, ofwel bestemd zijn voor den cliënt, die ons zo'n bestelling deed. Verder komen bij artikelen die men voor 't eerst maakt dikwijls onvoorziene moeilijkheden in de weg, waardoor tijdige aflevering wel een wat extra aanpakken eist.

Omdat er nog altijd enige waarheid schuilt in het spreekwoord, dat ons vertelt, dat onbekend onbemind maakt, meenden we dat het goed zou zijn iets over enkelfabricage te vertellen. En tot besluit willen we vragen: "wie volgt?" Want alleen bekendheid met elkanders werk, maakt waardering mogelijk en bevordert goede samenwerking.

H.